Summary
Abdulbârî Âdem Çelebi ve “Mu'înü'l-Hıfz” Adlı Suverü'l-Kur'ânı
Suverü’l-Kur’ânlar, klasik Türk şiirinde Kur’ân-ı
Kerîm’deki sure isimlerinin daha kolay öğrenilmesi için
yazılmış manzum bir türdür. Bu türde yazılan eserlerde,
Kur’ân’daki sureler ve bunların sahip oldukları bazı özellikler
beyitler hâlinde çeşitli anlam ilgileri de gözetilerek dile getirilir.
İlk örneği 16. yüzyıl şairlerinden Latîfî tarafından kaleme
alınan bu türdeki eser sayısı oldukça sınırlıdır. Şimdiye kadar
yapılan çalışmalarda Şeyhülislam Yahyâ, Dâ’î, Senâyî, Seyyid
Muhammed ve Şâkir Ahmet Paşa’nın da suverü’l-Kur’ân
sahibi olduğu bilinmektedir. Yapılan inceleme ve araştırmalar
neticesinde birçok türde olduğu gibi zamanla bu türdeki
yazılmış bilinmeyen eserler de gün yüzüne çıkmaktadır.
Yaptığımız eser taramaları neticesinde 18. yüzyıl şairlerinden
Abdulbârî Âdem Çelebi’ye ait bilinmeyen bir suverü’l-Kur’ân
metni tespit edilmiştir.
Bu çalışmada, 18. yüzyıl şairlerinden olduğu anlaşılan
Abdulbârî Âdem Çelebi’nin daha önce varlığı bilinmeyen ve 86
beyitten oluşan Mu’înü’l-Hıfz adını taşıyan suverü’l-
Kur’ân’ının şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durularak
tespit edilebilen tek nüshasından hareketle eserin çeviri yazılı
metnine yer verilmiştir.
Keywords
Klasik Türk Edebiyatı, Suverü’l-Kur’ân, Abdulbârî Âdem Çelebi, Mu’înü’l-Hıfz.