Summary
Türk Edebiyatında Kasîde-i Münferice Şerhleri
Arap ve Türk edebiyatında, tasavvuf çevrelerinde büyük bir
ilgiye mazhar olan Kasîde-i Münferice, 11. yüzyılda İbnü’n-
Nahvî tarafından kaleme alınmış tasavvufi muhtevalı bir
manzumedir. Sağlam nüshalarda kırk, sair nüshalarda kırk altı
beyte kadar çıkan kasidenin tamamında Allah’a teslimiyet ve
güven zikredildikten sonra zorlukların ve musibetlerin de geçici
olduğu ifade edilir. Nitekim, sıkıntılı kimselerin virdi haline
gelen kaside, kimi dua mecmualarında da kendisine yer
bulmuştur. Bünyesinde İsm-i A’zam’ın yer alması üzerine
görüş birliğinde bulunan alimler, kasideyi okuyacak kimselere
birtakım faydalar sağlayacağını söylerler. Kasîde-i Münferice,
tasavvufi muhtevası hasebiyle, içerdiği müphem manaların
açığa kavuşması, şerh edenlere sağlayacağı faydaya yönelik
inanç, ezberleyenlere ve okuyanlara kolaylık sağlaması gibi
sebeplerle 17. yüzyıldan, günümüze değin birçok kez şerh
edilmiş ve böylece Türk edebiyatında, en çok şerh edilen Arapça
metinler arasında yerini almıştır. Bu çalışmada, Kasîde-i
Münferice’nin nazımı İbnü’n-Nahvî’nin hayatına kısaca
değinildikten sonra Kasîde-i Münferice’ye dair teknik bilgilere
ve muhtevasına yer verilecektir. Sonrasında kasideye yapılan
şerhler; teknik özellik, muhteva, takip edilen şerh metodu,
üzerine yapılan akademik çalışmalarla birlikte incelenerek, Türk
edebiyatında, Kasîde-i Münferice’nin konumu belirlenmeye
çalışılacaktır.
Keywords
Kasîde-i Münferice, İbnü’n-Nahvî, şerh, tercüme, tasavvuf