Summary
16. Yüzyıl Sûfî Şairlerinden Abdülmecîd Bin Şeyh Nasûh’un (Mecîdî) Kıssa-i Çoban Mesnevisi
16. yüzyılda yaşayan Abdülmecîd bin Şeyh Nasûh, dinî
ilimler üzerine pek çok eser kaleme almıştır. Abdülmecîd Efendi,
aynı zamanda Türkçe manzum eserler yazıp manzum
tercümeler de yapmıştır. Zeyniyye tarikatının
postnişinlerinden Tosyalı Şeyh Nasûh bin İsrail’in oğlu olan
Abdülmecîd Efendi şiirlerinde Mecîdî mahlasını kullanmıştır.
Abdülmecîd Efendi Arapça ve Farsça eserlerinin yanında tespit
edebildiğimiz kadarıyla yirmi dört de Türkçe eser yazmıştır.
Bunlardan biri de mesnevi nazım şekli ile nazma çektiği ve
yalnızca bir nüshasına ulaşabildiğimiz Kıssa-i Çoban’dır. Eser
Mevlânâ’nın Mesnevî-i Ma‘nevî’sinde yer verdiği Hz. Musa ile
çoban kıssasının çeşitli ilavelerle genişletilmiş bir tercümesidir.
Mecîdî eserini oluştururken Dede Ömer Rûşenî’nin 1475-76
yılında yazdığı Çobannâme adlı eserini model almıştır.
Bu çalışmada biyografik kaynaklar ile daha önce yapılan
çalışmalardan istifade edilerek Abdülmecîd bin Şeyh Nasûh’un
hayatı hakkında bilgi verilmiş ve Türkçe eserleri üzerinde
durulmuştur. Bunun ardından çalışmanın konusu olan Kıssa-i
Çoban’ın incelenmesine geçilmiştir. Burada ilk olarak eldeki
yazmadan hareketle Kıssa-i Çoban’ın yazılış/tercüme tarihi,
beyit sayısı ve yazılış/tercüme sebebi ortaya konulmuştur. Daha
sonra eserin konusuna kısaca değinilmiş, ardından eserde yer
alan bölümler ve bu bölümlerin içeriğine dair bilgi verilmiştir.
Bunu müteakip Dede Ömer Rûşenî’nin Çobannâme’si ile
Mecîdî’nin Kıssa-i Çoban’ı genel hatlarıyla mukayese edilmiş
ve Kıssa-i Çoban’ın tespit edilen nüshasının hususiyetleri
üzerinde durulmuştur. Çalışmada son olarak elde olan nüshadan hareketle Kıssa-i Çoban’ın tenkitli metni ortaya
konulmuştur.
Keywords
Mecîdî, Hz. Musa, Osmanlı şiiri, mesnevi, tercüme.