Bâkî Dîvânı’nda Bahâriyye
(Bahar, bahâriyye, Bâkî, gazel, kaside, Divan şiiri.
)
Yazar
|
:
Zeynep ÖZ
|
|
Türü |
:
|
Baskı Yılı |
:
2017
|
Sayı |
:
19
|
Sayfa |
:
217-254
|
Özet
Baharı konu edinen manzumeler olan bahâriyyeler klasik
Türk edebiyatında rağbet gören türlerin başında gelmektedir.
Baharın güzellikleri, doğanın yeniden canlanışı, insanlarda
doğanın yenilenmesiyle paralel olarak ortaya çıkan
mutluluk ve ferahlama, bunun sonucu olarak kurulan
eğlence meclisleri bahâriyyelerde zengin hayaller ve benzetmelerle
tasvir edilmiştir.
Klasik Türk edebiyatının en büyük şairlerinden biri
olarak kabul edilen Bâkî de bahâriyye türünde şiirler yazmıştır.
Çoğu klasik şairin aksine tevhit, münacat, na’t gibi
türlerde eser vermeyen Bâkî şiirlerinde daha çok aşk, şarap,
eğlence meclisleri gibi hayatın tadını çıkarmaya yönelik
konular işlemiştir. Bu nedenle içerik olarak şairin edebi
kişiliğine oldukça uygun olması dolayısıyla Bâkî pek çok
bahâriyye yazmıştır.
Çalışmada Bâkî’nin divanında yer alan kasidelerin teşbib
bölümleri ve gazeller incelenmiş, bunlardan bahâriyye
hususiyetleri taşıyanlar tespit edilip incelenmiştir. Bahâriyyeye
benzeyen ancak konu bütünlüğünün bulunmaması ya
da şiirdeki esas konunun bahar olmaması gibi nedenlerle
bahâriyye türüne dâhil edilmeyen şiirlere ise değinilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Abstract
Bahariyyes which are about springtime are among the
most popular literary genres in classical Turkish literature.
The beauties of spring, the revitalization of nature, the happiness
and refreshing that emerged in parallel with the
renewal of nature in humans and the entertainment gatherings
which are formed as a result of this, have been portrayed
by using rich images and metaphors in bahâriyyes.
Being considered as one of the greatest poets of classical
Turkish literature, Baki also wrote poems in the literary
genre of bahariyye. Contrary to most classical poets, Baki
who had never written poems in tevhit, münacat and na’t
genres -which are religious genres- mostly treated the
subjects of love, wine, entertainment gatherings, the enjoyment
of life in his works. For this reason, as its content
being quite suitable for Baki’s literary persona, he has
written many bahariyye poems.
In this study, teşbib sections of kasides and all gazels are
examined and the ones that can be considered as bahariyyes
are identified and examined. The poems that resembled
bahariyyes but not included in the study for various
reasons are also mentioned.
Keywords
Spring, bahariyye, Baki, gazel, kaside, Divan poetry.