Kutadgu Bilig’in Türk Kültür Tarihindeki Yeri ve Gelecek Tasavvurumuzdaki Rolü Üzerine
(On The Place Of Kutadgu Bilig In The History Of Turkish Culture And The Role Of Our Future
)
|
Yazar
|
:
Ahmet Arı
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
543-560
|
Özet
Her toplumun kendine ait bir kültürü olmakla beraber her
kültür medeniyetleşmiş değildir. Türk kültürü, mensubu
olduğu İslam medeniyetinin oluşumuna yaratıcı hamlelerle
iştirak ederek bu medeniyet içerisinde hâkim kültür durumuna
gelmiştir. Bu yüzden ayrı bir Türk-İslam medeniyetinden söz
edilir. Kültürden medeniyete giden yolun ancak üstün değere
sahip metinlerle açıldığını ve birbirine bağlandığını görürüz.
Bu metinler, kültürün tekâmülüne hizmet ederek medeniyet
için gerekli unsurların oluşumunu ve bir araya gelmesini
sağlarlar. Türk-İslam medeniyetinin ortaya çıkmasına katkı
yapan bu temel taşı mahiyetindeki eserlerden biri de Yûsuf Has
Hâcib tarafından 462/1069-70 yılında yazılan Kutadgu
Bilig’tir. Yûsuf Has Hâcib, kültürden medeniyete giden yolda
kilit taşı mesabesinde olan ferd, cemiyet ve devlet hayatının
ideal bir biçimde düzenlenmesi için gerekli olan bilgi ve
erdemlerin nelerden ibaret olduğu, bunların nasıl elde edileceği
ve nasıl bir zihniyete ulaşılması gerektiği üzerinde, zamanının
çok ilerisinde bir sanatkârlıkla durmuştur.
Bu makalede, Kutadgu Bilig’in Türk kültür tarihindeki
yerine temas edilerek gelecek tasavvurumuzda oynaması
gereken rol üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda esas olarak ilk
ve orta öğretim sistemimizde bir eğitim materyali olarak
kullanılması ve kimliğimizi kazandıracak kültürün yeniden
inşasında nasıl faydalanacağımız hususu tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hâcib, Kültür-Medeniyet, Eğitim.
Abstract
Each society has its own culture but not every culture
is civilized. Turkish culture participating in the formation
of the Islamic civilization with creative moves became the
dominant culture in this civilization. Therefore, a separate
Turkish-Islamic civilization is mentioned. We see that the
path from culture to civilization is opened out and
interconnected by the texts being cornerstones. These texts
serve to the evolution of culture by forming and bringing
together the elements necessary for civilization. Kutadgu
Bilig, written by Yusuf Has Hajib in 462 / 1069-70, is one
of the most important works of this kind that contributed
to the emergence of Turkish-Islamic civilization. Yusuf
Has Hajib stood on the necessary knowledge and merits,
how to achieve them and what mentality to reach in order
to ideal organization of person, community and the state
life being keystone of the road from culture to civilization.
In this paper, the place of Kutadgu Bilig in the history
of Turkish culture and its role should be played in our
future imagination will be emphasized. In this context,
how it could be used mainly as an educational material in
our primary and secondary education system and how we
can benefit from the reconstruction of the culture that
provide gain of our identity will be discussed.
Keywords
Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hajib, Culture and Civilization, Education.