Bir Eskatoloji Miti olan Tufandan Klasik Türk Şiirinde Şarap Metaforuna
(Bir Eskatoloji Miti olan Tufandan Klasik Türk Şiirinde Şarap Metaforuna
)
|
Yazar
|
:
M. Esat HARMANCI
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2011
|
|
Sayı |
:
7
|
|
Sayfa |
:
57-68
|
Özet
İslam kültür dairesinde şekillenen klasik Türk edebiyatı,
bir kültür ürünü olması hasebiyle, bu coğrafyaya etki eden
tüm kültürel katmanlardan da nasibini almıştır. Özellikle
Orta Doğu ve Anadolu coğrafyasının dinler ve medeniyetler
odağı olması bakımından, henüz adı konulmamış pek
çok mit ve ritüelin İslam kültüründe hayatını sürdürdüğünü
söyleyebiliriz. Bir eskatoloji öğesi olan Nuh ve onun
gemisi etrafında anlatılagelen kıssalar, değişen din ve
kültür şartlarında da mitolojik anlamını korumayı sürdürmüştür.
Adına, israiliyat ya da efsane deyip geçemeyeceğimiz
önemli ve bir o kadar hassas olan bu etkileşim,
evrensel mitoloji okulunun kılavuzluğunda da birtakım
anlamlar ifade etmektedir. İslam dininde yasaklanmış bir
içecek olan şarap ile bir peygamber olan Nuh’un yan yana
getirilmiş olması, bugün için hoş karşılanmasa da klasik
Türk edebiyatında, şarabın keyfiyeti, kadehin icadı ve şekli
çevresinde tufan ve Nuh’un gemisi bağlamında zengin bir
alegori oluşmuştur. Bu makalede, İslami kültür coğrafyasında
hayat bulmuş ve türlü yolculuklar sonucu bu
kültürle tanışmış olan tufanla ilgili anlatının, klasik Türk
edebiyatında şarap bağlamında ele alınışı üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Eskatoloji, Nuh, tufan, şarap, klasik Türk şiiri.
Abstract
Classical Turkish literature, consists of an Islamic
culture around, by reason of being a product of culture
affected all cultural layers in the geography domain. We
can say that many untitled myths and rituals in the
Islamic culture, in terms of being focus of religions and
civilizations of the geography of the Middle East and
Anatolia. The culture revolve around Noah and his ship,
an eschatology myth, continued to protect of the mythological
meaning under conditions of varying religions and
cultures. This interaction, is just as important and
sensitive and can not pass renaming israiliyat or legend,
refers to a number of meanings guided the universal
school of mythology. Despite of the fact that the introduction
of side by side of wine, a drink is prohibited in the
religion of Islam, and Noah, is a prophet, frowned upon
today, consists of rich a allegory in the context of the flood
and Noah's ship, around nature of wine, the invention of
the glass and the shape in classical Turkish literature. In
this article, we will evaluate handling of narrative grown
up around flood, found life in Islamic culture geography
and were introduced in this culture as a result of round
trips, context of the wine in the calical Turkish literature.
Keywords
Eschatology, Noah and the flood, wine, classical Turkish poetry.