Summary
Türk Edebiyatında Urfî-i Şîrâzî Şerhleri
Sebk-i Hindî’nin kurucularının ve en meşhur temsilcilerinin
başında gelen Urfî-i Şîrâzî, XVII. yüzyıldan itibaren
pek çok divan şairini etkileyerek Klasik Türk Edebiyatı’nda
yeni üslup denemelerinin başlamasına zemin hazırlamıştır.
Fakat Urfî’nin şiirini anlayabilmek için oldukça geniş bir
entellektüel birikime ve şiir alt yapısına hatta biraz da şair
olmaya ihtiyaç vardır. Nitekim bu hakikati gören Türk
şairleri de Urfî’nin şiirini anlamak ve anlatabilmek için
onlarca şerh yazmıştır. Bu makalede, Urfi-i Şîrâzî’nin
şiirlerini Türk edebiyatında kimlerin şerh ettiği, yazma eser
kütüphanelerinde yapılan ayrıntılı taramalar ve karşılaştırmalar
neticesinde ortaya konmuştur. Ayrıca bu şerhlerin
muhtevaları ve nüshaları hakkında geniş bilgilere yer verilmiş;
kataloglara yanlış kaydedilmiş pek çok Urfî-i Şîrâzî
şerhinin gerçekte kimlere ait olduğuna değinilmiştir. Yazma
eser kütüphanelerinde tespit edilen şerhler ise dörde tasnif
edilerek Şerhleri Belirlenen Şârihler başlığında kütüphanelerde
eserleri bulunan şârihler ve eserleri; Şerh Mecmualarında
Rastlanan Şârihler başlığında müstakil bir şerhine
tesadüf edilemeyen fakat mecmualarda isimlerine rastlanan
şârihler; Şerhleri Belirlenemeyen Şârihler başlığında şerhi
olduğu biyografik eserlerde kayıtlı olan fakat kütüphanelerde
nüshasına tesadüf edilemeyen şârihler; Şârihleri Belirlenemeyen
Şerhler başlığında ise kütüphanelerde müellifi
meçhul olan şerhler beyan edilmiştir.
Keywords
Urfî-i Şîrâzî, Sebk-i Hindî, Türk Edebiyatı, Şerh Literatürü, Edebî Şerhler