Summary
Sûdî-i Bosnevî’ye Reddiyeler
16. asırda yaşayan Sûdî-i Bosnevî, Bostan, Gülistan ve Divan-
ı Hafız’a yazdığı şerhlerle Türk şerh edebiyatı alanında
büyük bir şöhret ve saygı kazanmıştır. Sûdî, ele aldığı metinleri
mana ve dil bilgisi açısından detaylı bir şekilde açıklamış ayrıca
aynı eseri kendinden önce şerh eden şarihlerin çalışmalarını
inceleyip bunlarda gördüğü hata ve eksikliklere binlerce reddiye
yazmıştır. Böylelikle bu eserler, şerhin sınırlarını aşıp reddiye
geleneği açısından da önemli birer kayn,ak haline gelmişlerdir.
Sûdî, şerh konusunda önemli bir müdekkik olmasına rağmen
Gülistan şerhindeki açıklama ve yorumları nedeniyle sonraki
şarihler tarafından birtakım eleştirilere maruz kalmıştır. Gülistan’ın
tamamını şerh eden Kefevî Hüseyin Efendi ile aynı eserin
yalnızca dibacesine şerh yazan Safvet, eserlerinde Sûdî’nin
hatalı olduğunu düşündükleri yerleri tespit ederek bunları
reddetmişlerdir. Dil bilgisi konularının ağırlıkta olduğu bu
reddiyelerde şarihler arası rekabeti, gelenekteki tenkit anlayışını
ve Osmanlı bilginlerinin çalışma disiplinini yansıtan birçok
bilgiye ulaşmak mümkündür. Bu makalede, Kefevî Hüseyin
Efendi ve Safvet’in söz konusu eserleri hakkında bilgi verildikten
sonra bu eserlerdeki reddiyeler, konularına göre sınıflandırılıp
örneklerle açıklanmıştır.
Keywords
Şerh, Sûdî-i Bosnevî, Reddiye