Summary
Ahmedî’nin Farklı Bir Emir Süleyman Methiyesi
Divan şiirinin kurucu şairleri arasında yer alan Ahmedî’nin Türkçenin işlenmesine ve gelişmesine önemli katkıları olmuştur. Onun şiirlerinde Eski Anadolu Türkçesinin dil ve imla özelliklerini görmek mümkündür. Bu nedenle Ahmedî’nin şiirleri, hem Divan şiirinin ilk örneklerinden olması, Divan şiiri geleneğinin başlangıcının anlaşılması hem de dil ve anlatım özellikleriyle Türkçenin gelişiminin izlenebilmesi bakımından dönemine ışık tutan değerli şiirlerdir. XIV. yüzyıl Divan şiirinin önemli şair ve yazarlarından Ahmedî bu yüzyılda hacimli divan sahibi olan şairlerden biridir. Çağdaşları içinde en çok kaside yazan şairlerdendir. Bursa için yazdığı kaside ilk şehir kasidelerindendir. Methiyelerinin çoğunu Emir Süleyman’a yazan şair, mevsimleri (bahariyyât gibi) kasidelerinde işleyen ilk şair olarak kabul edilmektedir. Şairin bir başka özelliği de eldeki bilgilere göre, ilk çâr-ender-çâr kaside ve gazelleri yazmış olmasıdır. Ahmedî özellikle birçok nazım şeklinin ve türünün ilk örneklerinin yer aldığı Divanı, Divanı’nda yer verdiği farklı içerik ve nitelikteki elifba sırasına göre dizilmiş kasideleriyle dikkat çeker. Şair methiyelerini sadece kaside biçiminde yazmamış, kimi zaman terci‘-i bent ve terkib-i bent nazım şekillerini de methiye aracı olarak kullanmıştır. Bu makalede, Ahmedî’nin Emir Süleyman için yazdığı farklı bir methiye örneği biçim, içerik, dil ve anlatım yönünden değerlendirilecektir. İncelenecek metin kullanılan nazım şeklinin terkib-i bent olması ve hazaniyye özelliği taşıması bakımından çok rastlanan methiyelerden ayrılmaktadır. Dolayısıyla söz konusu metnin incelenip değerlendirilmesi methiye geleneğinin oluşumu ve uygulanışına ışık tutmasının yanı sıra Ahmedî’nin methiyelerinin özelliklerinin tespitine de katkı sağlayacaktır.
Keywords
Ahmedî, Emir Süleyman, Methiye, Hazaniyye, Terkib-i bent.