Din, Tasavvuf ve Aşk Değerleri Bağlamında Muhibbî Divanı
(Muhibbî’s Diwan In The Context Of Religion, Sufism And Love Values
)
Yazar
|
:
Semih yeşilbağ
|
|
Türü |
:
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
Sayı |
:
23
|
Sayfa |
:
159-198
|
Özet
İnsanoğlu, yaratıldığı ilk zamanlardan beri sürekli yeni
şeyler öğrenerek kendini her anlamda geliştirmeye çalışmıştır.
Zaman içerisinde oluşturduğu bilgi ve görgü birikimini en
yakınından başlamak üzere diğer insanlara aktarmaya
başlamıştır. Kısacası insanoğlu, çevresindekileri iyiliğe
yönlendirip kötülükten sakındırma çabası içerisinde olmuştur.
İnsanı bu davranışa sevk eden âmil, insanın yaratılıştan
getirdiği özündeki iyilik olsa gerektir. Esasında peygamberlerin
yaptığı da budur. İnsanın başka bir insana nasihatinin ilk
peygamber de olan Hz. Âdem’le başladığını, sonra içinde iyilik
hissi ve mesuliyet şuuru taşıyan anne, baba, ağabey, abla,
arkadaş, öğretmenden devlet reisine kadar herkesin bu görevi
yapma çabası içerisinde olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Çalışmada, Yavuz Sultan Selim gibi disiplinli bir babanın
nezaretinde çok önemli hocalardan iyi bir eğitim almış, çok
kültürlü ve donanımlı bir padişah olan Sultan Süleyman’ın
nasihat içerikli beyitleri üzerinde durulmaktadır. Şiirlerinde
genellikle Muhibbî mahlasını kullanan Sultan Süleyman,
birçok divan şairinin divanında rastlanması mümkün olan
hikmet eksenli beyitlere sıklıkla yer vermiştir.
Şu hâlde yazıda, cihan padişahı olmak için iyi yetiştirilmiş,
46 yıllık (1520-1566) uzun bir saltanat sürmüş olan bir
padişahın şiirleri incelenmiştir. Birinci Süleyman, özellikle
yetişme sürecinde ehlinden pek çok nasihat almıştır. Ayrıca
kendisi de yetmiş iki yaşında vefatına kadar nice hadise görmüş
geçirmiştir. Dolayısıyla yazıda, bu birikimle bir başkasına hangi konularda ne tür nasihatlerde bulunduğu tespit edilmeye
çalışılmıştır.
Çalışmamızdaki değerler ve nasihatler, dinî-tasavvufî
konular ve aşk ana başlıklarıyla tasnif edilmiş ve benzer
durumları ifade eden nasihatler arasından uygun örnekler
alınarak değerler eğitimi açısından incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kanûnî Sultan Süleyman, Muhibbî, nasîhat, değer, değerler eğitimi.
Abstract
Human beings who have developed themselves in every
sense by learning new things since the first days of creation
have been in an effort to transfer the knowledge and
manners they have created over time to other people
starting from the nearest, thus directing the people around
to good and avoiding evil. The reason that prompts human
beings to this behaviour must be the innate good in human
beings. In fact, this is what the prophets do. We believe that
it won’t be wrong to say that giving advice started with
Adam, who is also the first prophet, and then everyone who
has a sense of goodness and responsibility from mothers,
fathers, brothers, sisters, friends and teachers to head of the
state has been in an effort to fulfil this duty.
Our study is on advice containing verses of is Suleyman
the Magnificent, who was a very sophisticated sultan
known to be very well educated by very important teachers
under the supervision of a disciplined father like Yavuz
Sultan Selim. Suleyman I, who usually used the
pseudonym Muhibbî in his poems, frequently included
wise couplets which can be found in every poet 's divan in
classical poetry.
The aim of the present study was to try to find out which
advice a Sultan who was well educated to be the Sultan of
the World, who received countless advice from experts in
different fields during his 46-year-long reign (1520-1566)
and who experienced so many events until his death at the age of seventy-two gave to other people with all his
experience.
The values and advice in our study are classified under
the titles of religious-sufistic issues, issues about love.
Appropriate examples were chosen from advices
expressing similar situations and messages, and these were
examined in terms of values education.
Keywords
Kanûnî Sultan Süleyman (Suleyman the Magnificent), Muhibbî, advice, value, values education.