Ortega Gasset ve Erich Fromm ile Nedîm’in Aşk Nazariyesine Dair Ortak Husûsîyetler
(On Similarities and Erich Fromm to Ortega Gasset's Love Thoughts With Nadim
)
|
Yazar
|
:
İlyas Kayaokay
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
16
|
|
Sayfa |
:
195-226
|
Özet
Tarih boyunca hakkında en fazla söz söylenilen değerlerin
başında gelen sevgi/aşk, her coğrafya ve toplumda görülebilen,
insanlığın özünü teşkil eden ortak paydasıdır. Bu
evrensel duyguyu, bazı sevgi/aşk düşünürleri derinlemesine
irdelemiş ve bu olguya bilimsel bir açıdan yaklaşmaya çalışmıştır.
Doğu’da ve Batı’da bu konuda yazılmış pek çok eser
mevcuttur.
Çalışmamızda, aşka dair önemli tespitlerde bulunmuş bir
metafizik profesörü olan İspanyol Ortega Gasset’in (ö.1955)
“Sevgi Üstüne” adlı kitabı ile psikiyatr Erich Fromm’un (ö.
1980) “Sevme Sanatı” adlı eseri ele alınmıştır. Her ne kadar
aşka dair söylemleri umumi düşüncelerden ibaret olsa da
bazı noktalarda öznel fikirlere sahip olduklarını belirtmemiz
gerekir. Bu iki filozofun aşk nazariyesi çoğu noktalarda
örtüşmektedir. Gasset ve Fromm’un aşka dair tespitlerinden
çoğu, Dîvân şiirindeki aşk anlayışı ile paraleldir. Bu doğrultuda
beşerî aşkın en önemli temsilcilerinden olan Nedîm
(ö.1730) daha fazla ön plana çıkmaktadır. İki filozofun nesir
halinde sunduğu aşka dair düşünceler, Nedîm’in mısralarında
görülmektedir. Birbirinden farklı özelliklere sahip her
üç şahsiyet arasında yapılan mukayeseli çalışma sonucunda
tespit edilen müştereklikler; sevgi, sevgili âşık ve rakip başlıkları
altında tasnif edilerek ortaya konulmuştur. Sonuç
bahsinde ise benzer noktalar, yirmi madde halinde sıralanmıştır.
İlgili görüşlerin ekseriyetinin öznel görüşler olmadığını
kabul etmekle beraber, elde edilen veriler, aşkın evrenselliğinin
bir nebze de olsun somutlaştırılması açısından
dikkate değerdir.
Anahtar Kelimeler
Gasset, Fromm, Nedîm, Sevgi, Aşk, Mukayese.
Abstract
Throughout history, in the community and geograohy
love most about each of these is said from the beginning
that value and can be seen in the community, although
some nuances to have one common denominator, which
constitutes the very essence of humanity. This has been
examined in depth some sense of universal love and
thinkers have tried to approach this phenomenon from a
scientific point of view. In the East and West, there are
many works written about it. In this study, a professor of
metaphysics to some important conclusions about the love
of Spanish Ortega Gasset's "Love on top" with his
psychiatrist Erich Fromm's book "The Art of Loving" his
work is discussed. Although composed of public opinion
discourse on love, though we should mention that at some
point they have subjective ideas. The theory of these two
philosophers love coincides in many points.
Many of Gasset and Fromm’s views about the love, sofas
are in line with the concept of love in poetry. This is the
direction in which the most important representatives of
human love Nadim come to the fore. Thinking about love
as presented in prose of the two philosophers, it is seen in
the verse Nadim. The commonality with different characteristics
are found in the comparative study carried among
the three personalities of love, it has put forward lover and
are classified under headings. The results mentioned in
similar spots are arranged in twenty substances. While
accepting the idea that a little force in adapting to Nadim
their respective opinions, the data obtained, you get a little
bit of love is remarkable in terms of universality embodied.
Keywords
Gasset, Fromm, Nadim, Love, Comparison.