Arûz Tasarrufları Bağlamında Bir Gül Kasidesi (Fuzûlî)
(A Rose Eulogy in the Context of Arûz Savings (Fuzûlî)
)
|
Yazar
|
:
Yavuz Bayram
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
29
|
|
Sayfa |
:
359-383
|
Özet
Arûz, Türk edebiyatında 11.yüzyıldan 21.yüzyıla kadar kullanılan bir nazım ölçüsüdür. Nitekim Türk edebiyatında arûzla yazılmış milyonlarca şiir vardır. Bunların müellifleri arasında Yunus Emre’den Fuzûlî’ye, Bâkî’den Şeyh Gâlib’e, Namık Kemal’den Yahya Kemal’e, Tevfik Fikret’ten Mehmed Âkif’e, Ârif Nihad’dan Mehmet Çınarlı’ya kadar çok önemli isimler yer alır. Dahası 21.yüzyılda da arûzla edebî metin üretmeye devam eden şairler bulunmaktadır. Buna karşın arûzla ilgili bilgi, birikim ve zevk sahibi şiir ehlinin sayısı her geçen gün azalmıştır. Okullarımızdaki arûz öğretimi de ciddî oranda zayıflamıştır. Çünkü artık alıcısının olmadığı düşünülmektedir. Oysa yüzlerce yılın birikimi olan metinler vardır ve arûzla metin üretimi devam etmektedir. Diğer taraftan arûz öğretimi, aslında bir yönüyle şiir ehlinin ve estetik zevk sahiplerinin kültür, sanat ve edebiyat camiasında daha çok görünür kılınmasının, daha çok söz sahibi olmasının da yolunu açmaktadır.
Dolayısıyla arûz öğretimi noktasında yeni, etkili ve gerçekçi hamlelere ihtiyaç duyulmaktadır. Nitekim son dönemlerde özellikle araştırmacı ve akademisyenlerin arûzla daha çok ilgilenmeye başladıkları görülmektedir. Bu düşüncelerle makalede arûzla ilgili çalışmalar bağlamında örnek bir uygulamanın ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla Fuzûlî’nin Gül redifli kasidesi üzerinde örnek bir uygulama yapılmış, ortaya çıkan veriler sayısal açıdan değerlendirilip yorumlanmıştır. Makalenin istatistiksel verilere dayalı benzer çalışmalar için, mütevazı da olsa, bir katkı sağlayabileceği ve bir karşılaştırma imkânı oluşturabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Arûz tasarrufları, Fuzûlî, Gül Kasidesi, istatistiksel veriler.
Abstract
Arûz is a verse measure used in Turkish literature from the 11th century to the 21st century. There are millions of poems written in arûz in Turkish literature. Among their poets are very important names like Yunus Emre, Fuzûlî, Bâkî, Şeyh Galib, Namık Kemal, Yahya Kemal, Tevfik Fikret, Mehmed Akif, Arif Nihad, Mehmet Çınarlı. Moreover, some poets continue to produce literary texts with arûz in the 21st century. On the other hand, the number of poets who have knowledge, experience, and taste in arûz has decreased day by day. Arûz teaching in our schools has also been seriously weakened. Because it is thought that there is no longer a buyer. However, some texts have accumulated hundreds of years, and the production of texts in arûz continues. On the other hand, teaching arûz paves the way for poets and those with aesthetic taste to be more visible in the culture, art, and literature community and to have a voice.
Therefore, new, effective and realistic moves are needed at the point of teaching arûz. It is seen that especially researchers and academicians have started to be more interested in arûz recently. With these considerations, it is aimed to present an exemplary practice in the context of studies on arûz in this article. For this purpose, an exemplary application has been made to Fuzûlî's eulogy with Rose redif, and the resulting data has been evaluated and interpreted statistically. It is thought that the article can make a modest contribution and create a comparison opportunity for similar studies based on statistical data.
Keywords
Arûz savings, Fuzûlî, Gül Eulogy, statistical data