Şeyhoğlu’nun Menkabet-i Penc Keştî’sinin Yeniden Yazımı: Bursalı Hasîb’in Menâkıb-ı Şâh Habîb’i
(Rewriting of Şeyhoğlu’s Menkabet-i Penc Keştî: Bursalı Hasîb’s Menâkıb-ı Şâh Habîb
)
|
Yazar
|
:
Fatma Sabiha Kutlar Oğuz
Mehmet Gürbüz
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2022
|
|
Sayı |
:
29
|
|
Sayfa |
:
997-1069
|
Özet
Kaynaklar XVIII. yüzyıl şairlerinden Bursalı Mü’minzâde Ahmed Hasîb (ö. 1166/1752-53)’in birçok eserinden söz etmektedirler. Ancak bunlar arasında Menâkıb-ı Şâh Habîb’in adı geçmemektedir. Menâkıb-ı Şâh Habîb, Şeyhülislam Mustafa Efendi (ö. 1745)’nin oğlu müderris Osmân Efendi (ö. 1738)’nin Şeyhoğlu mahlasıyla kaleme aldığı Menkabet-i Penc Keştî adlı Hz. Ali’nin kerametleri muhtevalı 85 beyitlik manzum hikâyesinin Mü’minzâde Ahmed Hasîb tarafından genişletilerek yeniden yazılmış biçimidir. Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınan ve hazırladığımız metne göre 614 beyitten meydana gelen bu manzumenin yapılan katalog taramaları neticesinde biri müellif hattı olan iki nüshası tespit edilmiştir. Eldeki iki nüsha incelendiğinde Hasîb’in kendi metnini de bazı farklılıklarla iki kez yazdığı görülmektedir. Eserin telif tarihinin 1736-1738 yılları arasında olduğunu tahmin ettiğimiz nüshasında yer alan çeşitli beyitlerindeki ifadelerinden şairin -o sıralarda tamamladığı anlaşılan- Silkü’l-Le’âl adlı manzum tarihini Sultan I. Mahmûd’a sunmayı arzuladığı ve bunun için de Menâkıb-ı Şâh Habîb’i hâmi arayışına vesile yapmaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Biyografik kaynakların adından söz etmediği bir manzume için yedi takrizin yazılması ise dikkat çekicidir.
Anahtar Kelimeler
Hz. Ali, yeniden yazım, Şeyhoğlu/Şeyhzâde Osmân.
Abstract
Many works written by Bursalı Mü’minzâde Ahmed Hasîb (d. 1166/1752-53), who is among the XVIII. century poets, are mentioned in the resources. However, Menâkıb-ı Şâh Habîb is not mentioned among those. Menâkıb-ı Şâh Habîb is the rewritten version of the narrative poetry titled Menkabet-i Penc Keştî, which was written by the mudarris Osmân Efendi (d. 1738), son of Shaykh al-Islam Mustafa Efendi (d. 1745), using the pen name Şeyhoğlu, and composed of 85 couplets narrating the miracles of Hz. Ali (Ali b. Abu Talib), as extended by Mü’minzâde Ahmed Hasîb. As a result of the catalog reviews conducted, two copies, one of them being the author's handwriting, of this poem as we have composed of 614 couplets written in the form of mathnawi poetry were found. Analyzing both copies in hand, it is observed that Hasîb also wrote his own text two times with some differences. It is understood from the author's expressions in the various couplets in one of the copies of the text, which was written between the years 1736-1738 as we anticipate, that he wished to offer the poetic history titled Silkü’l-Le’âl, which had been completed at that time as it is understood, to Sultan Mahmûd I and, for that reason, he was trying to use the Menâkıb-ı Şâh Habîb as an inducement to his search for a protector/patron. It is conspicuous that seven takriz (appreciation texts) were written for only one poem which was not mentioned in any biographical resources.
In the first section of this study, the name of the work and identity of the poet will be discussed, a comparison will be made between the prepared text and the poem written by Şeyhoglu, the text will be analyzed in terms of form and content, and the copies of the text will be introduced.
Keywords
Hz. Ali (Ali b. Abu Talib), rewriting, Şeyhoğlu/Şeyhzâde Osmân.