Bedreddin Mahmûd’un Hayatı, Eserleri ve Fevz ü Felâh Mesnevisi
(Bedreddin Mahmûd’s Life, Works, His Fevz u Felâh Mathnawi
)
|
Yazar
|
:
Ali Kavaklı
Selami Turan
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2023
|
|
Sayı |
:
31
|
|
Sayfa |
:
421-437
|
Özet
Türk edebiyatında şairler uzun anlatım gerektiren muhtelif konularda mesnevi nazım şeklini kullanmışlardır. 15. yüzyılın ikinci yarısı ile 16.yüzyılın başında yaşamış bir âlim olan Bedreddin Mahmûd da dinî-ahlâkî-tasavvufî hakikatleri ve hikmetleri konu alan "Fevz ü Felâh" isimli eserini mesnevi nazım şekli ile yazmıştır.
Kaynaklara göre Bedreddin Mahmûd'un nerede doğduğu ve öldüğü belli değildir. Kaynaklarda müellifin Amasyalı olduğu bilgisi vardır. Eserlerine ve kaynaklara göre Manisa, Bursa ve İstanbul'da yaşamıştır. Babası ve dedesi şeyh olan Bedreddin Mahmûd, iyi bir medrese eğitimi görmüş, Sultan II. Bâyezid’in hocasından eğitim almış, hünkâr imâmlığı, mollâlık, kadılık ve kazaskerlik vazifeleri yapmıştır. Kaynaklarda ünlü Muhammediye isimli esere nazire olarak yazdığı "Mahmûdiyye-Vesîle" ve ahlak ve tasavvuf konusunu işlediği "Fevz ü Felâh" adlı iki eseri kayıtlıdır. Bunun yanında kaynaklarda ismi geçmeyen fakat müellifin,"Fevz ü Felâh"adlı eserinde "Menâkıb" adını verdiği eseri ile Mahmûdiyye-Vesîle adlı eserinde "Kitabu'l-âsâr" adını verdiği eserleri de vardır.
Fevz ü Felâh edebî tür olarak okuyucuya bilgi vermek, onu eğitmek amacını taşıyan mesnevîler grubuna girmektedir. Eserde âyetlerin ve hadîslerin açıklamaları, din ve tasavvuf büyüklerinin hikâyeleri ve sözleri yer almaktadır. Sultan II. Bâyezid’e sunulan eserin beyit sayısı 10620’dir.
Bu çalışmada Amasyalı Bedreddin Mahmûd’un hayatı, eserleri hakkında bilgi verildikten sonra müellifin Fevz ü Felâh adlı eseri şekil ve muhteva açısından incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Molla Kadı Bedreddin Mahmûd, Fevz ü Felâh, Mesnevi, II. Bayezid
Abstract
In Turkish literature, poets have used the form of masnavi on various subjects which require long narration. Bedreddin Mahmûd, a scholar who lived in the second half of the 15th century and the beginning of the 16th century, also wrote his work titled "Fevz ü Felâh" on religious-moral-Sufi truths and wisdom in the form of masnavi.
According to sources, it is not clear where Bedreddin Mahmûd was born and died. There is information in the sources that the author is from Amasya. According to his works and sources, he lived in Manisa, Bursa and Istanbul. Bedreddin Mahmûd, whose father and grandfather were sheikhs, received a good madrasa education. Bedreddin Mahmûd took his education from the teacher of Sultan Bâyezid II and served as a “hunkar imam”, “mullah”, “qadi” and “kazasker”. In the sources it is indicate that two of his works, "Mahmûdiyye-Vesîle", which he wrote as in the same style to the famous Muhammadiyya, and "Fevz ü Felâh", in which he deal twith the subjects of morality and mysticism. In addition, there are also works called "Menâkıb", which is not mentioned in the sources, but which the author states that he written in his work called "Fevz ü Felâh", and "Kitabu'l-asâr", which he stated that he written in his work Mahmûdiyye-Vesîle. There are also Works called "Menâkıb", which is not mentioned in the sources, but which the author states that he written in his work called "Fevz ü Felâh", and "Kitabu'l-âsâr", which he states that he written in his work Mahmûdiyye-Vesîle.
As a literary genre, Fevz ü Felâh belongs to the group of masnavis who aim to inform and educate the reader. In the work, there are explanations of verses and hadiths, stories and sayings of religious and Sufielders. The number of couplets of the work present to Sultan Bâyezid II is 10620.
In this study, after giving information about the life and works of Bedreddin Mahmûd, his work Fevz ü Felâh will be examined in terms of form and content.
Keywords
Molla Kadı Bedreddin Mahmûd, Fevz ü Felâh, Masnavi, II. Bayezid