Summary
Din, Tasavvuf ve Aşk Değerleri Bağlamında Muhibbî Divanı
İnsanoğlu, yaratıldığı ilk zamanlardan beri sürekli yeni
şeyler öğrenerek kendini her anlamda geliştirmeye çalışmıştır.
Zaman içerisinde oluşturduğu bilgi ve görgü birikimini en
yakınından başlamak üzere diğer insanlara aktarmaya
başlamıştır. Kısacası insanoğlu, çevresindekileri iyiliğe
yönlendirip kötülükten sakındırma çabası içerisinde olmuştur.
İnsanı bu davranışa sevk eden âmil, insanın yaratılıştan
getirdiği özündeki iyilik olsa gerektir. Esasında peygamberlerin
yaptığı da budur. İnsanın başka bir insana nasihatinin ilk
peygamber de olan Hz. Âdem’le başladığını, sonra içinde iyilik
hissi ve mesuliyet şuuru taşıyan anne, baba, ağabey, abla,
arkadaş, öğretmenden devlet reisine kadar herkesin bu görevi
yapma çabası içerisinde olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Çalışmada, Yavuz Sultan Selim gibi disiplinli bir babanın
nezaretinde çok önemli hocalardan iyi bir eğitim almış, çok
kültürlü ve donanımlı bir padişah olan Sultan Süleyman’ın
nasihat içerikli beyitleri üzerinde durulmaktadır. Şiirlerinde
genellikle Muhibbî mahlasını kullanan Sultan Süleyman,
birçok divan şairinin divanında rastlanması mümkün olan
hikmet eksenli beyitlere sıklıkla yer vermiştir.
Şu hâlde yazıda, cihan padişahı olmak için iyi yetiştirilmiş,
46 yıllık (1520-1566) uzun bir saltanat sürmüş olan bir
padişahın şiirleri incelenmiştir. Birinci Süleyman, özellikle
yetişme sürecinde ehlinden pek çok nasihat almıştır. Ayrıca
kendisi de yetmiş iki yaşında vefatına kadar nice hadise görmüş
geçirmiştir. Dolayısıyla yazıda, bu birikimle bir başkasına hangi konularda ne tür nasihatlerde bulunduğu tespit edilmeye
çalışılmıştır.
Çalışmamızdaki değerler ve nasihatler, dinî-tasavvufî
konular ve aşk ana başlıklarıyla tasnif edilmiş ve benzer
durumları ifade eden nasihatler arasından uygun örnekler
alınarak değerler eğitimi açısından incelenmiştir.
Keywords
Kanûnî Sultan Süleyman, Muhibbî, nasîhat, değer, değerler eğitimi.