Summary
Kutadgu Bilig’in Türk Kültür Tarihindeki Yeri ve Gelecek Tasavvurumuzdaki Rolü Üzerine
Her toplumun kendine ait bir kültürü olmakla beraber her
kültür medeniyetleşmiş değildir. Türk kültürü, mensubu
olduğu İslam medeniyetinin oluşumuna yaratıcı hamlelerle
iştirak ederek bu medeniyet içerisinde hâkim kültür durumuna
gelmiştir. Bu yüzden ayrı bir Türk-İslam medeniyetinden söz
edilir. Kültürden medeniyete giden yolun ancak üstün değere
sahip metinlerle açıldığını ve birbirine bağlandığını görürüz.
Bu metinler, kültürün tekâmülüne hizmet ederek medeniyet
için gerekli unsurların oluşumunu ve bir araya gelmesini
sağlarlar. Türk-İslam medeniyetinin ortaya çıkmasına katkı
yapan bu temel taşı mahiyetindeki eserlerden biri de Yûsuf Has
Hâcib tarafından 462/1069-70 yılında yazılan Kutadgu
Bilig’tir. Yûsuf Has Hâcib, kültürden medeniyete giden yolda
kilit taşı mesabesinde olan ferd, cemiyet ve devlet hayatının
ideal bir biçimde düzenlenmesi için gerekli olan bilgi ve
erdemlerin nelerden ibaret olduğu, bunların nasıl elde edileceği
ve nasıl bir zihniyete ulaşılması gerektiği üzerinde, zamanının
çok ilerisinde bir sanatkârlıkla durmuştur.
Bu makalede, Kutadgu Bilig’in Türk kültür tarihindeki
yerine temas edilerek gelecek tasavvurumuzda oynaması
gereken rol üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda esas olarak ilk
ve orta öğretim sistemimizde bir eğitim materyali olarak
kullanılması ve kimliğimizi kazandıracak kültürün yeniden
inşasında nasıl faydalanacağımız hususu tartışılacaktır.
Keywords
Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hâcib, Kültür-Medeniyet, Eğitim.