Abstract
Osman Reşer’in 1926-1946 Yıllarında Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi’ne Sattığı İslâm Yazmaları
20.yüzyılın aktif müsteşriklerinden Osman Reşer, ilmî çalışmalarının ve muhtelif kurumlarda üstlendiğivazifelerin haricinde uzun yıllar kitap ticaretiyle meşgul olmuş, basma kitapların yanı sıra 1913 senesinden itibaren yazma kitapları da Batı’daki kurumlara satmıştır. Bu ticari faaliyet neredeyse vefatına kadar sürmüştür. Reşer’in yazma sattığı kurumlardan biri de Prag’da bulunan Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi’dir.
Yaklaşık 15.000 yazma esere ev sahipliği yapan kütüphanede Türkçe, Arapça ve Farsça toplam 687 cilt yazma bulunmaktadır. Bunların 245 adedi Reşer aracılığıyla koleksiyona dâhil olmuştur. Fakat kütüphanenin koyduğu kaideler ve dile getirdiği talepler, pek çok kütüphane ile kurduğu ve hızlı bir şekilde idare ettiği ticaret ağı dinamiğine uygun gelmemiş olmalı ki Reşer, henüz ticari ilişkinin başında bu işten çekilmeyi denemiştir. Reşer-Prag arasındaki yazma ticareti inkıtalarla birlikte 1926-1946 yılları arasında cereyan etmiştir.
Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi, Yazmalar ve Nadir Eserler Bölümü’nde ve Millî Kütüphane Arşivi’nde bizzat yürüttüğümüz çalışmalar ile Reşer’in Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi’ne sattığı yazmaları ve bunların satış sürecini gösteren yazışmaları inceledik, yazmaların listesini hazırladık ve ulaşılan neticeleri bu yazıya derc ettik. Bu çalışmada ayrıca yazmaların öne çıkan hususiyetleri ele alınmış ve çalışmanın sonunda yazmaların bir listesi sunulmuştur.
Keywords
Oskar Rescher, yazma ticareti, Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi